Diëten zijn klote. Niet alleen omdat het stom is dat je minder moet eten, maar vooral ook omdat je – hoe hard je ook je best doet – toch niet het gewenste resultaat behaald. 

Op dieet gaan doen we met een doel. We willen afvallen of vet verliezen. We willen ons lichaam veranderen, omdat we denken dat we anders niet gezond zijn of niet voldoen aan het maatschappelijke schoonheidsideaal. 

En als je naar deze podcast luistert, dan zou het zo maar eens zo kunnen zijn dat je al heel veel diëten geprobeerd hebt. En dat je iedere keer (iedere maandag?), weer de hoop hebt dat het dit keer wel echt zal werken. Dat je nu wel slank en prachtig en gelukkig en gezond zult worden. Als je maar een bepaalde periode minder eet, alleen dieetproducten eet, meer beweegt en dat soort dingen meer.

Invloed voeding op (mentale) gezondheid

Vanuit mijn studie heb ik geleerd om te bestuderen wat mensen eten en welke invloed dit heeft op hun gezondheid. Hoe voeding een belangrijke rol speelt in onze gezondheid.

En een dieet start je op het moment dat je de wens hebt om je lichaam te veranderen. Vanuit de (sociale) media krijgen we zoveel boodschappen mee over hoe gezond en gelukkig eruit ziet, op dit moment slank, enigszins atletisch en met rondingen op de juiste plaatsen. En die boodschappen hebben een enorme impact op ons en de besluiten die we nemen als het gaat om onze gezondheid, ons lichaam en ons eetgedrag.

In 1998 is er een heel interessant onderzoek gedaan naar de inwoners van het platteland op het eiland Fiji. Op dat moment was er nog geen televisie op het eiland en ze hebben dus onderzocht wat het verschil was in lichamelijke en mentale gezondheid, zoals het zelfbeeld, op het moment dat de televisie daar zijn entree deed. Wat de onderzoekers ontdekten dat met de komst van de tv, vooral schoolgaande meisjes meer en meer bezig waren met hun lichaam, de lichaamsvorm en hun gewicht. Ze gingen op dieet en probeerde hun gewicht onder controle te houden. Ze probeerden veel meer dan voor de komst van de tv om hun lichaam te veranderen.

Het slanke ideaalbeeld

En in 1998 waren de vrouwen op tv erg slank. En jonge meiden die eerder nooit echt stil stonden bij hun uiterlijk, bij hun lichaam, zagen die slanke vrouwen op tv en begonnen er dus moeite mee te krijgen dat zij er niet zo uitzagen. En dus gingen deze jonge meiden op dieet om aan dat slanke ideaalbeeld te kunnen voldoen. Een soort lichaamsvorm wat voor veel mensen onbereikbaar is. 

Hoe komt het toch dat we een slank lichaam zien als statussymbool? Hoe kan het dat we onze eigenwaarde af laten hangen van een getal op de weegschaal. Waarom denken we dat als je een bepaalde lichaamsvorm hebt dat je het dan wel verdient om gelukkig en succesvol te zijn. En anders niet. Onderzoek na onderzoek wijst uit dat slanke vrouwen meer kansen krijgen in het leven, meer geld verdienen, meer aandacht krijgen. Dat is echt heel interessant om over na te denken. Want dat is precies de reden waarom miljoenen vrouwen zichzelf iedere maandag weer beloven om streng voor zichzelf te zijn. Om nu echt die kilo’s kwijt te raken. Om zich ook gewaardeerd en geliefd te voelen. 

De dieetindustrie springt hier goed op in. Wereldwijd gaan daar jaarlijks echt miljarden in om. Wat belachelijk is, maar ook niet verrassend. De dieetindustrie houdt namelijk met alle liefde dit slanke schoonheidsideaal in stand. En maakt zonder scrupules gebruik van onze onzekerheden om meer dieetproducten te verkopen. Want natuurlijk ga je dat nieuwste dieet proberen of dat afslankprogramma als je het gevoel hebt dat je minder waard bent dan een ander, alleen maar omdat je in een grotere verpakking woont. Natuurlijk ga je dan weer een volgend dieetboek kopen, die shaken drinken of wordt je donateur van de sportschool. Ook jij wilt gezond en gelukkig zijn.

En weet je wat het ergste is? Met het volgen van een dieet vergroot je juist de kans op gewichtstoename. Die dieetindustrie weet wel wat ze doet. Ze zetten je vast in het patroon van diëten en overeten en maken zonder te blikken of te blozen een draaideurklant van je. Hoe vaker je weer aankomt na een dieet, hoe meer centjes zij verdienen. 

Er zijn nog veel meer interessante afleveringen van de podcast.
Je kunt ze luisteren via Spotify of Apple Podcasts.

Verlaging metabolisme

Onderzoek heeft uitgewezen dat de grootste voorspeller van gewichtstoename is het volgen van een dieet. Meer dan 95% van alle mensen die op dieet gaat, komt die verloren kilo’s net zo hard weer aan. En vaak zelfs nog een beetje meer. Dat besef je je niet als je de eerste keer op dieet gaat. Zo’n eerste keer is altijd heerlijk. Je verliest vrij snel kilo’s en je voelt je op en top. Maar dan blijkt na een paar maanden dat je toch weer aan bent gekomen en doe je een nieuwe poging. Nu gaat gewicht verliezen al een stuk moeilijker. En iedere volgende poging wordt het nog moeilijker om je dieet vol te houden en om enig resultaat te bereiken. 

Er zijn een aantal heel interessante theorieën die laten zien waarom het na iedere dieetpoging moeilijker wordt om gewicht te verliezen. En dat komt door de extreme caloriebeperking die samengaat met diëten. Er zijn zoveel biologische processen in ons lichaam die je beïnvloed op het moment dat je op dieet gaat. En je lijf heeft maar een doel: het wil jou in leven houden. Op het moment dat jij minder calorieën gaat eten, denkt je lichaam dat het verhongert.

Het weet namelijk niet het verschil tussen echt verhongeren en jouw wens om in de zomer vol zelfvertrouwen in een bikini te kunnen paraderen. Je lichaam registreert dus dat er onvoldoende voeding beschikbaar is en dan besluit je lichaam om bepaalde biologische processen in je lichaam stil te leggen. Zo wordt het bijvoorbeeld efficiënter in het gebruiken van de beschikbare energie.

Calorieën uit voeding is die energie en op het moment dat je niet genoeg calorieën eet, dan zorgt je lichaam er dus voor dat de calorieën waar het wel toegang tot heeft, niet wordt opgebruikt. Je lichaam wordt dus efficiënter met het gebruik van die calorieën, doordat het je stofwisseling vertraagt. En met het vertragen van je stofwisseling, slaat je lichaam meer energie als vet op. Als reserve voor toekomstige periodes van schaarste.

Biologisch perspectief

Daarnaast zal je lichaam een ingewikkelde cocktail van hormonen en neurotransmitters vrijgeven in je bloed, waardoor je meer behoefte krijgt aan eten en waardoor je minder snel vol zit. Je gaat dus meer willen eten en minder snel stoppen met eten als je eenmaal eet. En als dat nog niet heftig genoeg is, dan zorgen de neuropeptiden ervoor dat je een verhoogde behoefte krijgt aan koolhydraten, de belangrijkste brandstofbron van je lichaam.

En laten koolhydraten nu juist zijn wat de meeste mensen zichzelf verbieden als ze de wens hebben om af te vallen. Nu begrijp je waarschijnlijk ook waarom je opeens zo’n behoefte hebt aan brood, pizza, chips, donuts en al dat soort dingen meer als je op dieet bent. En dat ligt niet aan jou. Dat is heel normaal als je het bekijkt vanuit een biologisch perspectief. 

Een derde manier waarop je lichaam probeert in te grijpen bij hongersnood, aka een dieet, is door je meer aan eten te laten denken. Je hersenen doen er alles aan om je te laten eten, dus probeert het je 24/7 aan eten te laten denken, zodat je je meer bewust bent van de noodzaak om voeding te vinden. En hoe reageren we daarop? Door nog even een beetje extra wilskracht en discipline aan te boren, zodat we onszelf nog wat langer ‘slank kunnen haten’. Met als resultaat dat je als maar meer aan eten gaat denken, net zo lang tot dat je wilskracht op is en je toegeeft aan een eetbui.

En zelfs als je niet meer op dieet bent kan je lichaam nog steeds denken dat het je aan moet zetten tot het nuttigen van extra calorieën. Dat heeft te maken met je gedachten over voeding. Als je misschien wel voldoende eet, maar continu denkt dat iets ‘ongezond’ is of dat je het eigenlijk niet zou moeten eten, dan registreert je brein dat alsnog als schaarste. De alarmbel wordt aangezet, fase hongersnood wordt aangekondigd en ook dan treden al deze biologische processen in werking. 

Je komt dan vast te zitten in de vicieuze cirkel van diëten en overeten. Want dat is waar ieder poging om gewicht te verliezen uitkomt: jezelf overeten door de vele biologische processen die in je lichaam opgestart worden. Dat is biologie. Daar kun je niets aan doen. Het is een overlevingsdrang van je lichaam. En het ligt dus niet aan jou. Er is niets mis met jou of je wilskracht. 

Dit bericht op Instagram bekijken

Een bericht gedeeld door Danielle Kattenberg – Voeding en Mindset Coach (@dieetvrij.leven)

Het ligt niet aan je wilskracht

En ik hoop dat je hiernaar luistert en denk: shit, dit is zo logisch! Ik heb het al die tijd gewoon verkeerd aangepakt. Ik ben niet het probleem, maar diëten zijn het probleem. Dat verdien je namelijk. En als je beseft dat diëten niet de oplossing zijn, maar dat het je vastzet in een patroon waarbij je jezelf blijft overeten. Waardoor je steeds minder op jezelf gaat vertrouwen. Waardoor je steeds verder afraakt van je doel om gezond te zijn.

Als je toe bent om weer te gaan luisteren naar je lichaam. Om de balans in je eetgedrag weer terug te vinden, zodat je een einde kunt maken aan overeten, eetbuien en emotie-eten. En als je je ideale gewicht wilt bereiken – zonder op dieet te gaan – dan bied ik je daar de mogelijkheid toe. Op dit moment kun je nog gratis mijn training ‘Eten met Aandacht’ downloaden. Gezien de waardevolle inhoud van deze training zal ik die op korte termijn in de verkoop gaan gooien, maar nu dus nog gratis te downloaden na het beluisteren van deze podcast. Downloaden kan je via de website: www.dieetvrijleven.nl/eten-met-aandacht of als je reageert op een van mijn Instagram berichten met het woord ‘AANDACHT’.

En laat het me vooral weten welke resultaten je bereikt na het volgen van de training. Of als je ergens tegenaan loopt natuurlijk. Ik ben hier voor je, want ik vind dat iedere vrouw moet kunnen genieten van eten, haar lijf en haar leven. Dus hou me op de hoogte en anders hoor je me volgende week weer met een nieuwe aflevering van de Dump dat Dieet Podcast.

Shownotes

KOM MEER TE WETEN

🔥 Maak een einde aan overeten en emotie-eten – Dieetvrij Leven Club

📲Volg mij op Instagram voor meer tips en adviezen – @dieetvrij.leven

📖 Download gratis de training ‘Eten met Aandacht’

LAAT JE WAARDERING BLIJKEN

⭐️ Interessante aflevering? Laat een beoordeling achter op Apple Podcasts of Spotify (Dank je wel!)

💌 Deel deze aflevering met een vriend(in) die deze informatie goed kan gebruiken

📌 Abonneer/volg de show zodat je nooit meer een aflevering mist!

Wat je kunt verwachten van deze – en andere – afleveringen van de podcast?

• Korte afleveringen die makkelijk te beluisteren zijn en direct te implementeren in je dagelijks leven
• Tips en informatie om je te helpen afscheid te nemen van overeten en eetbuien
• Mijn persoonlijke ervaringen en wetenschappelijk onderbouwde kennis om je te helpen weer te gaan genieten van eten, je lijf en je leven.

Als jij het idee hebt dat je de regie hebt verloren over je eetgedrag. Dat je 24/7 bezig bent met eten. Download dan de gratis training ‘Eten met Aandacht’. Samen werken we naar het herstellen van de natuurlijke balans in je eetgedrag en je lichaam door weer te leren luisteren naar je lichaamssignalen. Geen overeten of emotie-eten meer, maar een fijne relatie met eten en een gezond lichaam.