In de eerste weken van het jaar worden we continu geconfronteerd met diëten die ons gouden bergen (en slanke lijven) beloven. En toch is een dieet het laatste waar je mee aan de slag zou moeten gaan als je weer goed in je lijf wilt komen te zitten en een einde wilt maken aan verstoord eetgedrag, zoals overeten, eetbuien, emotie-eten of stress-eten.

Het zal je dan waarschijnlijk ook niet verrassen dat een van de eerste onderdelen van intuïtief eten is om afstand te nemen van diëten en alles wat daarbij hoort. De zogeheten ‘dieetcultuur’ bestaat namelijk uit meer dan weekmenu’s, het tellen van macro’s of calorieën en afslankprogramma’s.

Je kunt de dieetcultuur zien als een systeem van overtuigingen die een slank lichaam als belangrijkste doel in het leven ziet en dit gelijk stelt aan gezondheid, geluk en morele deugd. Waardoor je het idee kunt hebben dat er is ‘volkomen mis’ met je is, als je niet aan dat ideaalbeeld voldoet. Het zet je aan tot een leven waarbij je constant tijd, geld en energie stopt in het behalen van je ideale gewicht, omdat dat de enige manier zou zijn om succesvol te zijn in je leven en gewaardeerd en geaccepteerd te worden door de maatschappij.

Terwijl uit steeds meer wetenschappelijk onderzoek duidelijk naar voren komt dat slechts 3% van alle mensen die start met een dieet op langere termijn resultaat zal behalen en behouden. Een dieet werkt dus gewoon niet. Maar naast het feit dat een dieet je niet helpt om je gezondheidsdoelen te realiseren, zorgt het er zelfs ook voor dat je je gezondheid schaadt.

Door je voeding te voorzien van een waardeoordeel als ‘gezond of ongezond’, ‘goed of slecht’, ‘guilty pleasure’, ben je obsessief bezig met wat je eet en schaam je je wellicht voor bepaalde voedingskeuzes. Of heb je schuldgevoel als je iets eet wat niet in jouw kader past van ‘gezond of goed’ eetgedrag.

En wat als jouw lichaam gewoon niet zo maakbaar is als velen van ons geloven? En je zwaarder bent dan maatschappelijk geaccepteerd is? Dan zorgt de dieetcultuur voor een enorme druk en kan daardoor zowel je mentale als fysieke gezondheid behoorlijk schaden.

De dieetcultuur bestaat dus niet alleen uit eetregels, diëten en afslankprogramma’s, maar juist ook uit onderdrukkende lichaams- en schoonheidsnormen die ieder lichaam dat niet past in het ideaalbeeld discrimineert.

Zo zijn er de vele dieetproducten en afslankprogramma’s die op dit moment onze social media feeds in sluipen, onder de noemer ‘gezond leven’. Maar ook de positieve opmerkingen die we krijgen van dierbaren en bekenden als we zijn afgevallen, waardoor ze impliceren dat een slank lichaam je een beter mens maakt.

Overal waar je kijkt praten (voornamelijk) vrouwen over diëten en het verbeteren van hun lichaam. In tijdschriften, tv en films zie je vrijwel uitsluitend ultraslanke vrouwen voorkomen. Influencers photoshoppen hun foto’s zorgvuldig en we klappen als een relatief slanke vrouw haar cellulitis of spekrolletjes laat zien. Maar tegelijkertijd is vetfobie nog alom vertegenwoordigd in onze samenleving. Mensen in een groter lichaam die dezelfde acceptatie van hun lijf publiekelijk laten zien, worden (vaak ten onrechte) beschuldigd van het promoten van obesitas en het bevorderen van ongezond gedrag. Terwijl je van de buitenkant niet kunt zien hoe (on)gezond iemand is

Het eerste principe binnen intuïtief eten is dus niet voor niets afstand nemen van de dieetcultuur, want als je ook nog maar een klein beetje de hoop koestert dat een volgend dieet je wel gaat helpen je gezondheidsdoelen te behalen, dan is de kans klein dat je via intuïtief eten de natuurlijke balans in je eetgedrag en je gewicht gaat bereiken. Met het idee in je achterhoofd dat diëten werken, zal je niet kunnen luisteren naar de signalen van je lichaam over honger en verzadiging. En die kritische stem in je hoofd die zegt dat je bepaalde voedingsmiddelen moet verkiezen boven anderen blijft dan hangen. Je kunt dus gewoonweg niet naar je lichaam luisteren, omdat je nog steeds volgens (mentale) restricties en voedingsregels eet.

Om je relatie met eten te verbeteren en afscheid te nemen van verstoord eetgedrag als overeten, eetbuien, emotie-eten en stress-eten, heb je onvoorwaardelijke toestemming van jezelf nodig om te eten wat en hoeveel je lichaam nodig heeft. De eerste stap is dan het dumpen van je dieet en begrijpen waarom diëten niet werken.

Zo’n 97% van alle dieetpogingen loopt op niets uit omdat het ervoor zorgt dat je in de vicieuze cirkel van dieten en overeten terechtkomt, omdat restrictie doorgaans leidt tot een obsessie met voeding en eetbuien. Daarnaast gaat je lichaam minder energie en vet verbranden als je op dieet bent, je metabolisme vertraagt. Het hongerhormoon ghreline neemt toe en je krijgt minder signalen over verzadiging binnen.

Binnen mijn programma’s merk ik dat de eerste stap om te breken met diëten is om weer te leren luisteren naar je hongersignalen en hier ook op acteren. De meeste vrouwen die al eerder op dieet zijn geweest voelen namelijk gewoon niet meer wanneer ze honger hebben. En alleen al uitzoeken hoe honger in je lichaam voelt kan dan al lastig zijn. Dus als je intuïtief wilt gaan eten, begin dan met aandacht te schenken aan hoe je lichaam zich voelt als het honger heeft. Raak je vermoeid? Licht in je hoofd? Prikkelbaar? Voelt je maag leeg of gaat hij knorren? Als je eenmaal de verschillende manieren ontdekt waarop je honger voelt, respecteer je lijf dan door het te voeden Als je honger hebt, eet dan! Pas als je dat onder de knie hebt, kun je verdergaan met de volgende principes van intuïtief eten en je relatie met eten verbeteren en toewerken naar een lichaam waar je van houdt.